Kriochirurgia jest metodą leczenia polegającą na miejscowym, kontrolowanym niszczeniu tkanek poprzez ich zamrażanie.
Jest to metoda od wielu lat jest powszechnie stosowana w praktyce dermatologicznej a wskazania do jej zastosowania obejmują kilkadziesiąt jednostek chorobowych. Należą do nich przede wszystkim nowotowry skóry (rak podstawnokomórkowy, kolczystokomórkowy), stany przedrakowe (rogowacenie starcze i słoneczne, brodawki łojotokowe, włókniaki), choroby wirusowe skóry (brodawki wirusowe, mięczak zakaźny, opryszczka nawrotowa, półpasiec), zmiany naczyniowe (naczyniaki jamiste, płaskie, starcze, gwiaździste) oraz łagodne rozrosty skóry (bliznowce) a także w trądziku pospolitym i różowatym.
W urządzeniach kriochirurgicznych stosuje się jako czynniki chłodnicze skroplone gazy zwane cieczami kriogenicznymi. Są one bezpieczne w użyciu, niepalne i nieaktywne chemicznie. Najczęściej wykorzystywane to:
– ciekły azot o temperaturze wrzenia – 195,8o C;
– podtlenek azotu o temperaturze wrzenia – 88,7o C;
– dwutlenek węgla o temperaturze wrzenia – 78,9o C.
Przy szybkim zamrażaniu następuje jednoczesne formowanie się lodu zewnątrz- i wewnątrzkomórkowego. Liczba kryształów lodu rośnie wraz ze wzrostem tempa zamrażania, a ich wielkość maleje. Bezpośredni efekt kriomartwicy jest nasilany przez rozwijające się w trakcie i po zabiegu zmiany naczyniowe. W trakcie zamrażania dochodzi do skurczu naczyń, co powoduje zahamowanie przepływu i zastój krwi w obszarze poddanym działaniu niskiej temperatury. W tkance bezpośrednio otaczającej strefę mrożenia w trakcie obniżania temperatury, jak i w większym nasileniu po rozmrożeniu, obserwuje się wzrost przepływu naczyniowego, co przejawia się rumieniem otaczającej skóry. W trakcie zabiegu obserwujemy zamrożenie zmiany określane mianem „kuli lodowej” natomiast po odmrożeniu tkanek pojawia się zaczerwienienie związane z przekrwieniem tej okolicy, a następnie szybko narastający obrzęk. Po kilku godzinach pojawia się wysięk lub pęcherz (szybkość powstawania pęcherzy zależy od lokalizacji zamrażanej zmiany – w przypadku zmian na twarzy pęcherz pojawia się już po kilku minutach, w przypadku zabiegu na stopie dopiero po kilku dniach), który utrzymuje się ok. 7-10 dni. Następnie tworzy się strup utrzymujący się 2-3 tygodnie a po jego odpadnięciu widoczna jest świeża, jasnoróżowa blizna, która po kilku miesiącach staje się bledsza i mniej widoczna.
W trakcie zabiegu nie stosuje się znieczulenia. Sam zabieg jest na ogół niebolesny, pacjent może odczuwać „pieczenie” podczas zamrażania. Bezpośrednio po zabiegu, w fazie rozmrażania może pojawić się ból, który szybko ustępuje.
Jest to metoda skuteczna, pozbawiona powikłań i daje dobre efekty kometyczne. Nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta i może być wykonywana u osób w każdym wieku, również u kobiet w ciąży. Zabieg jest krótki i na ogół bezbolesny.
PRZECIWWSKAZANIA DO KRIOTERAPII
Współistnienie jednostek chorobowych, których zaostrzenie może być spowodowane miejscowym obniżeniem temperatury:
– pokrzywka z zimna,
– krioglobulinemia,
– kriofibrynogenemia,
– choroba zimnych aglutytnin,
– rumień z zimna,
– zapalenie tkanki podskórnej z zimna,
– choroba i objaw Raynauda.
Schorzenia i procedury terapeutyczne, które uniemożliwiają prawidłowe wygojenie odczynu po zamrożeniu:
– choroby tkanki łącznej i autoimmunologiczne,
– szpiczak mnogi,
– trombocytopenia,
– agammaglobulinemia,
– piodermia zgorzelinowa,
– leczenie immunosupresyjne,
– dializoterapia.
Biorąc pod uwagę lokalizację nie poleca się wykonywania zabiegów kriochirurgii w przypadku zmian:
– na podudziach – ze względu na przedłużone gojenie,
– na wolnym brzegu skrzydełek nosa oraz w pobliżu obrąbka czerwieni wargowej (zwłaszcza wargi górnej) – ze względu na ryzyko powstania szpecących blizn (dotyczy to przede wszystkim przypadków wymagających głębokiego mrożenia),
– w przewodzie słuchowym – ze względu na ryzyko porażenia nerwu twarzowego.
za M. Jakubiak, D. Wojnowska „Kriochirurgia i jej zastosowanie w dermatologii”, Nowa Medycyna 1/2003
Nasi specjaliści pracują na sprzęcie CRYO-S ELECTRIC II, który jest najnowocześniejszym urządzeniem do kriochirurgii produkowanym przez METRUM CRYOFLEX. To nowa generacja urządzeń stosowanych w chirurgii od 1992 r. CRYO-S ELECTRIC II jest sterowany przez zaawansowany mikroprocesor, a wszystkie parametry są wyświetlane na wygodnym w użytkowaniu ekranie LCD. Aparaty te zasilane sa medycznym dwutlenkiem węgla lub podtlenkiem azotu.
